Tijdens en na de scheiding hebben kinderen extra aandacht en steun nodig. ook hebben ze tijd nodig om tot rust te komen en zich aan te passen aan de nieuwe situatie. Een nieuwe vriend of vriendin van een ouder kan dan even te veel zijn. Meestal wordt geadviseerd de kinderen ook later pas kennis te laten maken met een nieuwe geliefde, als het ernaar uitziet dat het om een serieuze relatie gaat. Het is daarom handig elkaar eerst beter te leren kennen op de dagen dat de kinderen bij de andere ouder zijn.
Kinderen willen dat hun ouders zich als ouders gedragen. ‘Daten’ past daar niet bij. Houd er dus rekening mee dat je kinderen zich er ongemakkelijk bij kunnen voelen. Verwacht ook niet dat ze even enthousiast zijn over je nieuwe relatie als je zelf bent.
Wees er op voorbereid dat je kinderen zich enorm bedreigd kunnen voelen door de komst van een nieuwe partner. Nu moeten ze hun moeder of vader zomaar delen met iemand anders. Zijn ze minder belangrijk geworden? Het helpt de kinderen als je tijd met hen alleen doorbrengt waarin je iets speciaals met hen doet en hen alle aandacht geeft.
Houd er rekening mee dat het voor je ex erg pijnlijk kan zijn als een vreemde zich als ouder van de kinderen gedraagt. Daardoor kunnen de emoties weer oplaaien. Steun elkaar als partners en heb begrip voor elkaars emoties (dat geldt zowel voor ouders als voor stiefouders). Meer dan in een ‘gewoon’ gezin moet de relatie tussen ouder en stiefouder tegen een stootje kunnen. Het is belangrijk dat ze elkaar steunen en een stevig team vormen. Werk dus aan een sterke relatie met je partner. Regelmatig tijd voor elkaar vrijmaken, versterkt de band tussen hen. Dat bevordert ook de andere relaties in het stiefgezin.
Ga er niet vanuit dat je een-twee-drie een goedlopend gezin tot stand kunt brengen als je samen gaat wonen met een nieuwe partner. Denk ook niet dat je meteen van je stiefkinderen moet houden en zij van jou. Het vormen van een stiefgezin vraagt veel begrip, geduld en doorzettingsvermogen van kinderen en volwassenen. Kenners menen dat het zeker twee tot vijf jaar kan duren voordat iedereen zijn positie in het nieuwe gezin heeft gevonden.
Stel je als stiefouder in eerste instantie terughoudend op en laat de verantwoordelijkheid voor de opvoeding aan je partner, de biologische ouder, over. Die kun je wel steun op de achtergrond bieden. Maak je stiefkinderen duidelijk dat je niet de plaats van hun andere ouder wilt innemen. Probeer eerst het vertrouwen van de kinderen te krijgen en geef iedereen de tijd om aan elkaar te wennen. Bij oudere kinderen is het de vraag of je wel ooit als opvoeder moet gaan optreden. De rol van ‘oudere vriend(in)’ kan beter zijn.
Je partner heeft misschien een andere kijk op opvoeden. Wees voorzichtig met kritiek. Praat er met elkaar over en probeer samen een aantal basisregels vast te leggen. Voer eventuele veranderingen geleidelijk in.
Als de kinderen de nieuwe stiefouder niet accepteren, zijn ze misschien bang dat ze daarmee hun andere ouder verraden. Het helpt als de natuurlijke ouders goed kunnen samenwerken. En als ouder en stiefouder het goed vinden dat de kinderen loyaal zijn aan hun andere ouder.
(*) Afkomstig uit de brochure ‘Uit elkaar… en de kinderen dan?’ (2009) van de Rijksoverheid