Hervorming van het concurrentiebeding

Dat er de laatste tijd veel te doen is over het opnemen van een concurrentiebeding in de arbeidsovereenkomst, of het houden van een werknemer aan een dergelijk concurrentiebeding, bleek al uit de blog van juni 2022 naar aanleiding van een uitspraak van de Hoge Raad.

Ook in meerdere kamerbrieven heeft minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zich de afgelopen periode uitgesproken over de plannen om het concurrentiebeding aan banden te leggen. Zo ook in de brief van 2 juni 2023. De minister wil het concurrentiebeding zoals dat nu wettelijk is geregeld hervormen. Wat zijn exact de plannen en de gevolgen? In deze blog vertel ik daar meer over.

Wat is een concurrentiebeding?

Het concurrentiebeding verbiedt een werknemer om na het einde van zijn arbeidsovereenkomst soortgelijke werkzaamheden uit te oefenen bij een ander bedrijf dat concurrerend aan dat van de eerdere werkgever is, of als zelfstandig ondernemer. Het doel van de werkgever hierbij is om zijn bedrijfsbelangen te beschermen, zoals bijvoorbeeld bedrijfsgeheimen.

Artikel 7:653 BW bepaalt dat een concurrentiebeding slechts geldig is in een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd en het beding schriftelijk is overeengekomen met een meerderjarige werknemer. Een concurrentiebeding kan enkel worden opgenomen in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd, als uit de bij dat beding opgenomen schriftelijke motivering van de werkgever blijkt dat het beding noodzakelijk is vanwege zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen. Er moet dan ook in de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd worden gespecificeerd om welke zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen het gaat.

Kamerbrief minister Van Gennip

Minister van Gennip schrijft in voornoemde kamerbrief van 2 juni jl. dat er in 2021 door onderzoeksbureau Panteia onderzoek is gedaan naar de werking van het concurrentiebeding in de praktijk. Dit onderzoek laat zien dat het gebruik van het concurrentiebeding zodanig breed is dat het tot een ongerechtvaardigde beperking van werknemers kan leiden. Dit raakt vervolgens het goed functioneren van de arbeidsmarkt, omdat werknemers hierdoor beperkt worden om van baan te verwisselen en werkzaam te blijven binnen hun expertise en specialisme. Daar komt bij dat het voor werkgevers is het moeilijker om nieuw personeel aan te nemen. Daarom wil minister Van Gennip het concurrentiebeding gaan hervormen.

“Waar het om moet gaan, is dat een concurrentiebeding alleen ter werkelijke bescherming van een noodzakelijk bedrijfsbelang, zoals bijvoorbeeld bedrijfsgeheimen (in juridische termen: bedrijfsdebiet) wordt ingezet en niet als een standaardclausule wordt opgenomen in arbeidsovereenkomsten.”

Minister Van Gennip geeft aan dat ongeveer 37% van de werknemers aan een concurrentiebeding is gebonden. Eén op de drie werkgevers hanteert een concurrentiebeding als een standaardclausule in het arbeidscontract. Veel werknemers hebben echter vaak geen toegang tot kennis en relaties die de concurrentiepositie van de werkgever kunnen schaden. Tevens zegt 35% van de werkgevers het beding te gebruiken om schaars personeel vast te houden. Hier is het concurrentiebeding echter uitdrukkelijk niet voor bedoeld.

Voornemen tot hervorming

Minister Van Gennip zal een wetsvoorstel voorbereiden om het concurrentiebeding te moderniseren. Zij is voornemens om de volgende wijzigingen uit te werken:
het concurrentiebeding wettelijk begrenzen in duur;

• bij het opnemen van het concurrentiebeding moet het geografisch bereik worden
  opgenomen, gespecificeerd en gemotiveerd in het contract;
• bij het opnemen van het concurrentiebeding zullen werkgevers ook bij
  arbeidsovereenkomsten van onbepaalde tijd ‘het zwaarwichtig bedrijfsbelang’ van
  het opnemen van een concurrentiebeding moeten motiveren. Dit geldt nu al voor
  tijdelijke contracten;
• bij het inroepen van het beding zal een werkgever in beginsel een vergoeding
  moeten betalen, vastgesteld op een bij wettelijk voorschrift bepaald percentage van
  het laatste verdiende salaris van de werknemer. Een dergelijke vergoeding zorgt
  ervoor dat werkgevers er goed over nadenken voordat ze daadwerkelijk het
  concurrentiebeding inroepen.

Minister Van Gennip zal van start gaan met de voorbereidingen van een wetsvoorstel om het concurrentiebeding te moderniseren en verwacht dit wetsvoorstel eind 2023 aan te bieden.

Tip

Werkgevers houd er nu alvast rekening mee dat er vermoedelijk eind dit jaar een wetsvoorstel komt tot hervorming en inperking van het concurrentiebeding, alvorens je een dergelijk beding ‘standaard’ in de arbeidsovereenkomst opneemt.

Heeft u vragen?

Heeft u vragen over concurrerende activiteiten en het opnemen van een concurrentiebeding in de arbeidsovereenkomst van uw werknemer, of wordt u als werknemer gebonden door een dergelijk beding en wilt u weten of dit terecht is, neem dan vrijblijvend contact op met onze sectie onderneming en organisatie. Wij helpen u graag verder.

auteur:
Kim Dijks-Bouwknegt
kdijks@benthemgratama.nl
+31 (0)6 220 741 40