De waarschuwingsplicht van de aannemer voor onjuistheden in de opdracht

Op grond van de wet (artikel 7:754 van het Burgerlijk Wetboek (BW)) bent u als aannemer verplicht de opdrachtgever te waarschuwen voor onjuistheden in de opdracht. Schending van die verplichting vestigt aansprakelijkheid voor de ondeugdelijke uitvoering van het werk. Bovendien kunt u ook aansprakelijk zijn voor andere schade, zoals vertragingsschade. In deze blog leest u meer over de waarschuwingsplicht die in de praktijk regelmatig onderwerp van geschil is.

In welke fase(n) hebt u een waarschuwingsplicht?

U hebt niet alleen een waarschuwingsplicht tijdens de uitvoering van de overeenkomst, maar ook reeds bij het aangaan daarvan en dus al in de zogenaamde precontractuele fase. De precontractuele waarschuwingsplicht ziet slechts op fouten die de (aspirant-)aannemer bij de voorbereiding van zijn offerte zouden moeten opvallen. Het voert te ver om daar in deze blog uitgebreid(er) bij stil te staan. Hierna besteed ik vooral aandacht aan de plicht tot waarschuwen tijdens de uitvoering van de overeenkomst. U dient zich echter te beseffen dat vóór de contactsluiting ook al een plicht tot waarschuwen kan bestaan.

De waarschuwingsplicht veronderstelt een onderzoeksplicht

De waarschuwingsplicht heeft niet alleen betrekking op wat u wist maar ook op wat u behoorde te weten. Dat laatste impliceert een onderzoeksplicht. De waarschuwingsplicht gaat in principe niet zo ver dat u uitgebreid dient te onderzoeken of de opdrachtgever een fout heeft gemaakt. Verwacht wordt dat u fouten onderkent die een zorgvuldig en deskundig vakman in uw branche of sector zouden moeten opvallen. Het gaat om een globale toets. Echter, bent u bij uitstek deskundig op een bepaald terrein, dan hebt u mogelijk een verdergaande onderzoeksplicht.

Enkele beoordelingsfactoren die spelen bij de vraag of sprake is van een plicht tot waarschuwen

Of er waarschuwingsplicht op u rust, moet per geval worden beoordeeld en hangt af van verschillende factoren. Ik volsta met het noemen van enkele daarvan. Ten eerste is relevant de mate van evidentie van de fout in kwestie. Ten tweede speelt de mate van deskundigheid van de aannemer een belangrijke rol. Hoewel aan de eenvoudige dorpstimmerman niet dezelfde eisen worden gesteld als aan een in een bepaalde bouwtechniek gespecialiseerde onderneming, moet de aannemer in ieder geval beschikken over een minimumniveau aan vakmanschap en kennis dat in zijn branche of sector gebruikelijk is.

De aan de opdrachtgeverszijde aanwezige deskundigheid speelt in beginsel geen rol bij de beoordeling of u had moeten waarschuwen. Dat is het uitgangspunt in overheidsrechtspraak. Is de aansprakelijkheid van de aannemer eenmaal vastgesteld, dan kan de eventuele deskundigheid van de opdrachtgever wel een factor zijn die mee mag wegen bij de bepaling van de omvang van de door de aansprakelijke aannemer te vergoeden schade. Voor de financiële gevolgen van het schenden van de waarschuwingsplicht kan zijn deskundigheid dus wel degelijk een rol spelen. Opvallend is dat in private rechtspraak (arbitrage) de aan de opdrachtgeverszijde aanwezige deskundigheid soms maakt dat in het geheel geen waarschuwingsplicht wordt aangenomen.

Waartegen moet u waarschuwen?

U dient te waarschuwen tegen:

a)     Onjuistheden in de opdracht

•   De opdrachtgever vraagt bijvoorbeeld om verwijdering van een dragende muur. U moet hem dan wijzen op de noodzaak van constructieve maatregelen om instortingsgevaar te voorkomen

b)      Gebreken en ongeschiktheid van zaken afkomstig van de opdrachtgever

•  Te denken valt aan grondstoffen en hulpmiddelen die de opdrachtgever aan u verschaft. Volgens de wet heeft echter ook de grond waarop hij een werk laat uitvoeren te gelden als een van hem afkomstige zaak.
•   Er is sprake van een gebrek als een zaak niet de kwaliteiten bezit die u ervan mocht verwachten

c)      Fouten of gebreken in door de opdrachtgever verstrekte stukken

•  Het gaat om plannen, tekeningen, berekeningen, bestekken of uitvoeringsvoorschriften aan de hand waarvan het werk moet worden uitgevoerd

Hoe moet u waarschuwen?

Waarschuwen mag zowel mondeling als schriftelijk. Er geldt geen zogeheten vormvereiste. Echter, bij een mondelinge waarschuwing is het bewijs niet altijd eenvoudig te leveren.

Praktische tip
Als aannemer moet u in principe stellen en zo nodig bewijzen dat u aan uw waarschuwingsplicht hebt voldaan. Het verdient daarom de voorkeur om schriftelijk te waarschuwen. Daarnaast is het van belang dat u zich expliciet uitdrukt. Vage bewoordingen volstaan niet. De opdrachtgever moet duidelijk op de risico’s worden gewezen.

Zorg ervoor dat u tijdig waarschuwt

Het is van belang dat u tijdig waarschuwt. Het gaat erom dat de opdrachtgever de gelegenheid krijgt om maatregelen te nemen ter voorkoming of beperking van schadelijke gevolgen. Als u tijdens de uitvoering van de overeenkomst een fout ontdekt, moet u de opdrachtgever onmiddellijk waarschuwen.

Vragen?

Heeft u vragen naar aanleiding van deze blog of anderszins? Neem gerust contact op met ons team Bouw & Vastgoed. Wij helpen u graag verder.

auteur:
Marc Vink
mvink@benthemgratama.nl
+31 (0)6 205 743 39