Aannemers verklaren vaak algemene voorwaarden van toepassing in overeenkomsten met consumenten. Denk bijvoorbeeld aan voorwaarden die bepalen dat een consument de opdracht mag opzeggen, maar hier een bepaalde vergoeding tegenover moet staan. Een dergelijk beding kan als oneerlijk worden aangemerkt door een rechter. In dat geval kan de ondernemer geen beroep doen op dat beding én verliest hij zijn recht op een eventuele wettelijke vergoeding, zo volgt uit een uitspraak van begin 2021 van de Europese rechter. De ondernemer staat zodoende met lege handen.
Deze uitspraak kan dus ook grote gevolgen hebben voor aannemers die werken voor particulieren en algemene voorwaarden van toepassing verklaren op hun aannemingsovereenkomsten. Het is goed om die algemene voorwaarden te screenen op oneerlijke bedingen, zoals oneerlijke rente- en boetebedingen.
Een voorbeeld van een recente uitspraak waaruit de invloed van de voornoemde uitspraak van de Europese rechter blijkt, is de uitspraak van de Rechtbank Amsterdam op 23 maart 2021. Eiseres (een consument) gaat een overeenkomst aan met gedaagde (een BV), op grond waarvan gedaagde aan eiseres een zaal ter beschikking stelt voor haar verjaardagsfeest voor een totaalprijs van € 3.500,-. Voor het gemak zal ik hierna spreken over ‘Mevrouw X’ en ‘de BV’.
Mevrouw X wil haar verjaardag op 5 april 2020 vieren. Zij doet een aanbetaling van in totaal € 2.250,- aan de BV. Op 26 februari 2020 zegt mevrouw X de overeenkomst op. De wet bepaalt dat in een dergelijk geval Mevrouw X eventuele onkosten gemaakt door de BV moet vergoeden en/of aan de BV een redelijk loon verschuldigd is. Partijen zijn echter een apart beding overeengekomen in de algemene voorwaarden, waarin staat dat – in dit specifieke geval – Mevrouw X 75% van de overeengekomen reserveringsprijs moet betalen. Mevrouw X meent echter dat zij geen vergoeding verschuldigd is. Zij stapt naar de rechter en vordert het door haar aanbetaalde bedrag van € 2.250,- volledig terug.
De rechter oordeelt dat het annuleringsbeding uit de algemene voorwaarden op grond waarvan Mevrouw X 75% van de reserveringsprijs moet betalen als een oneerlijk en onredelijk bezwarend beding moet worden aangemerkt. De algemene voorwaarde wordt dan ook vernietigd, waardoor de BV hier geen beroep meer op kan doen. De BV kan vervolgens ook geen beroep meer doen op de wet, op grond waarvan zij eventuele onkosten vergoed kon krijgen. De Europese rechter heeft namelijk bepaald dat een ondernemer in een dergelijk geval geen aanspraak meer kan maken op een wettelijke bepaling die zonder het oneerlijke beding van toepassing zou zijn geweest. Het voorgaande leidt tot de conclusie dat Mevrouw X recht heeft op (terug-) betaling van het bedrag van € 2.250,- en de BV met lege handen staat.
De Europese en Nederlandse rechters straffen oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten hard af. Indien een annuleringsbeding oneerlijk is, staat dit namelijk in de weg aan een gelijksoortige vordering op grond van de wet. Dit betekent dat een ondernemer, en dus ook u als aannemer, met lege handen staat indien hij een oneerlijk beding is overeengekomen met een consument, terwijl hij zonder dit beding nog een redelijke vergoeding had kunnen krijgen op grond van de wet.
Het is nu dus nog belangrijker dan voorheen om geen oneerlijke annuleringsbedingen op te nemen in de algemene voorwaarden, omdat de ondernemer daarmee ook zijn rechten verliest op eventuele wettelijke vergoedingen.
Heeft u vragen over dit of andere onderwerpen, neemt u dan contact op met ons team Bouwrecht.
auteur:
José de Groot
038 4280072
jdegroot@benthemgratama.nl