Lange tijd is er onduidelijkheid geweest over de vraag of een beherend vennoot van een commanditaire vennootschap (cv) of een vennoot van een vennootschap onder firma (vof) bij zijn aantreden aansprakelijk is voor schulden van de cv of de vof die al vóór het aantreden waren ontstaan. Op 13 maart 2015 heeft de Hoge Raad hier duidelijkheid over gegeven. Het antwoord is onomwonden: ja!
In de zaak die voorafging aan het arrest van 13 maart 2015 speelde het volgende: Carlande Dienstverlening CV is opgericht op 2 februari 2010 en hield zich bezig met detacheren van chauffeurs in het goederenvervoer over de weg. De heer X is op 17 augustus 2010 beherend vennoot geworden van de cv. Ongeveer een maand na zijn aantreden heeft de heer X de cv aangemeld bij het Pensioenfonds. Omdat het Pensioenfonds geen informatie ontving van de cv, heeft het Pensioenfonds enkele ambtshalve aanslagen opgelegd. De cv is vervolgens in januari 2011 kennelijk opgeheven. De heer X, beherend vennoot, is door het Pensioenfonds aangesproken tot betaling van € 48.000,–. Deze vordering is door de rechter in eerste aanleg toegewezen. Het Hof heeft die uitspraak bekrachtigd. De heer X gaat in cassatie.
Volgens de Hoge Raad geldt het volgende. Beherende vennoten van een cv zijn hoofdelijk verbonden. Art. 18 van het Wetboek van Koophandel, via art. 19 lid 2 Wetboek van Koophandel ook van toepassing op de cv, bepaalt voor de vof (en dus ook voor de cv) dat elk der vennoten hoofdelijk verbonden is “wegens de verbindtenissen der vennootschap” (de wet stamt tenslotte al uit 1826). In de geciteerde zinsnede valt geen beperking in tijd te lezen. Kennelijk is het niet van belang of een verbintenis vóór of ná de toetreding van de (beherend) vennoot is ontstaan. Dit volgt, aldus de Hoge Raad, ook uit de strekking van de bepalingen in het Wetboek van Koophandel. Die bepalingen beogen de schuldeisers van een vof of een cv te beschermen wanneer het vennootschapsvermogen onvoldoende is om aan alle verplichtingen van de vennootschap te doen, door hun een verhaalsmogelijkheid te geven op het privévermogen van de (beherend) vennoot.
De Hoge Raad oordeelde verder dat bovenstaande uitleg van de bepalingen in het Wetboek van Koophandel niet inhoudt dat schuldeisers van de vof of cv er een nieuwe verhaalsmogelijkheid bij krijgen. Zo moet het niet gezien worden, aangezien een schuldeiser juist een overeenkomst is aangegaan met de vof of cv waarvan de vennoten op grond van de wet in privé instaan. Ook draagt de uitleg bij aan de rechtszekerheid in het handelsverkeer. Een schuldeiser hoeft nu immers niet te onderzoeken welke vennoot hij moet aanspreken wanneer de vof of cv nalaat de schuld te betalen. Het ontstaansmoment van de schuld doet er nu niet meer toe.
Een toetredende vennoot kan nu niet (meer) zeggen dat hij niet aansprakelijk is voor een schuld van de vof of cv die ontstaan is vóór zijn aantreden. Van groot belang is dat een vennoot die toetreedt tot een vof of cv zeer goed onderzoek moet doen naar de schuldenpositie van de vof of cv. Hij zal volledige inzage moeten vragen in de boeken van de onderneming. Verder kan een toetredend vennoot uiteraard garanties bedingen van de overige vennoten en zo nodig afspraken maken over de interne draagplicht ten aanzien van de (al) bestaande schulden.
Heeft u nog vragen over deze en/of andere onderwerpen op het gebied van ondernemingsrecht? Neem dan gerust contact op met mr. R.J. (Remco) Joustra. Hij helpt u graag verder.
Auteur: mr. R.J. (Remco) Joustra
T: (038) 4280077
E: info@benthemgratama.nl