Europees recht, verordeningen, richtlijnen. Het zijn termen waar velen wel eens van hebben gehoord. Dat de Europese Unie een belangrijke stempel drukt op de Nederlandse wetgeving is bij velen ook niet onbekend. Toch wordt er nog wel eens een fout gemaakt bij het implementeren van Europese regels in de nationale wetgeving. Zo bleek ook deze week in een zaak die werd aangespannen tussen de Stichting Oldambt Windmolenvrij.nl tegen de gemeente Eemsdelta. Het probleem? Het vaststellen van een bestemmingsplan en het verlenen van een vergunning voor de aanleg van een windturbinepark, waarbij getoetst werd aan nationale wetgeving die in strijd bleek te zijn met Europees recht. Het gevolg? De nationale wetgeving mag niet gebruikt worden voor de beoordeling. De gemeente moet een nieuwe beoordeling maken.
Het geschil spitst zich toe op het besluit van Gedeputeerde Staten dat een vergunning heeft afgegeven voor de bouw van 16 windturbines. Dit besluit is genomen op grond van een door de gemeente Eemsdelta vastgesteld bestemmingsplan ‘Windpark Delfzijl Zuid Uitbreiding 2020’. De Stichting Oldambt Windmolenvrij.nl is tegen deze besluiten opgekomen en betoogt dat getoetst is aan Nederlandse windturbinenormen die in strijd zijn met het Europees recht. Volgens hen eist het Europees recht dat voor die windturbinenormen eerst een milieubeoordeling gemaakt had moeten worden. Omdat dit niet is gedaan, zijn het bestemmingsplan en de vergunning getoetst aan wetgeving die in strijd is met het Europees recht. De vergunning had dus niet verleend mogen worden. De stichting beroept zich op een vergelijkbare zaak in België waarin het Europees Hof van Justitie in het Nevele-arrest oordeelde dat voor een aantal windturbinenormen eerst een milieubeoordeling gemaakt had moeten worden.
De Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State geeft de stichting gelijk. De hoogste bestuursrechter oordeelt dat, in navolging van het Nevele arrest, uit de SMB-richtlijn volgt dat wanneer de windturbinenormen als een plan of programma zijn te kwalificeren, eerst een milieubeoordeling gemaakt had moeten worden. Volgens de Afdeling zijn de Nederlandse windturbinenormen uit het Activiteitenbesluit en de Activiteitenregeling inderdaad zo’n plan of programma. Nu deze beoordeling niet is gemaakt, maar een vergunninghouder zich wel aan deze regels dient te houden, is de vergunning verleend op basis van wetgeving dat in strijd is met het Europees recht. De beoordeling over de vergunning moet dus opnieuw waarbij het Activiteitenbesluit en de Activiteitenregeling niet als toetsingskader mogen worden gebruikt. De gemeente krijgt nu 26 weken om het bestemmingsplan en de vergunning aan te passen.
Dit is zeker mogelijk. Een gemeente mag in het bestemmingsplan eigen milieunormen vaststellen, mits deze goed zijn gemotiveerd. Wat in ieder geval niet mag, is dat er getoetst wordt aan de landelijke wetgeving uit het Activiteitenbesluit en de Activiteitenregeling. Deze kunnen niet worden gebruikt totdat deze in lijn zijn gebracht met de SMB-richtlijn.
Het Europese recht lijkt ver weg, maar is juist heel dichtbij. Wanneer de Nederlandse wetgeving niet in overeenstemming is met het Europees recht kunnen bestemmingsplannen en vergunningen vernietigd worden. Vergeet bij vergunningverlening het Europese recht dus niet!
Heeft u vragen over dit of andere onderwerpen, neemt u dan contact op met ons team Agrarisch & Grondzaken.