Het zal u maar gebeuren. Na tijden wikken en wegen, gaat u over tot de aanschaf van een paard of pony. Eenmaal bij u op stal blijkt het dier echter totaal niet aan uw verwachtingen te voldoen. Hij of zij loopt niet zo mooi als u had verwacht of is zelfs ziek, waardoor u hem/haar niet kunt berijden en veel kosten heeft.
Waar heeft u in een dergelijk geval recht op? Is de verkoper bijvoorbeeld verplicht om het paard of de pony terug te nemen en u uw geld terug te geven? En als u veel kosten maakt, dient de verkoper deze dan te vergoeden?
De wet brengt in het geval van koopovereenkomsten mee dat de afgeleverde zaak aan de gerechtvaardigde verwachtingen van de koper moet voldoen. Voor de vraag wat de koper precies mocht verwachten zijn enerzijds de onderzoeksplicht van de koper en anderzijds de mededelingsplicht van de verkoper van belang. De onderzoeksplicht van de koper houdt in dat de koper zich moet inspannen om een goed beeld van de zaak te krijgen. De mededelingsplicht van de verkoper brengt mee dat hij de koper bepaalde inlichtingen moet geven om te voorkomen dat de koper zich een onjuiste voorstelling van zaken maakt.
Of er in een concrete situatie een mededelingsplicht voor de verkoper of een onderzoeksplicht voor de koper bestaat, hangt af van de omstandigheden van het geval. In dit kader zijn onder meer de mededelingen van de verkoper, de aard en staat van de zaak, de hoogte van de prijs en de deskundigheid van beide partijen van belang.
Voor de vraag of een paard/pony aan de overeenkomst voldoet, is het dus, blijkens het voorgaande, van belang welke verwachtingen de koper op grond van de overeenkomst mocht hebben. Ten aanzien van paarden en pony’s gelden er op dit punt een aantal hoofdregels.
Uit relevante rechtspraak kan allereerst worden afgeleid dat het berijden van een paard of pony valt onder zogenoemd ‘normaal gebruik’ van het dier. Een koper mag er hierdoor in beginsel vanuit gaan dat het paard of de pony daarvoor geschikt is. Dit is slechts anders wanneer er reden was om hieraan te twijfelen, vanwege bijvoorbeeld een zichtbaar slechte gesteldheid van het dier, een mededeling van de verkoper of een lage prijs.
De situatie is anders wanneer de koper klaagt over eigenschappen van het paard of de pony die het dier niet ongeschikt maken om te worden bereden. Hierbij valt te denken aan de omstandigheid dat na de aankoop blijkt dat het paard of de pony een aandoening of blessure heeft die niet zo ernstig is dat hij of zij nooit meer bereden kan worden. In zo’n geval zal de rechter alle omstandigheden van het geval afwegen om te beoordelen of de koper (nader) onderzoek had moeten doen of dat de verkoper zijn mededelingsplicht heeft verzaakt.
Wanneer het paard of de pony wordt gekocht met het oog op ‘bijzonder gebruik’, zal er in ieder geval veel nadruk liggen op de onderzoeksplicht van de koper. Wilt u bijvoorbeeld op hoog niveau deelnemen aan spring- of dressuurwedstrijden? Dan mag u er niet zomaar vanuit gaan dat het paard of de pony over de hiertoe benodigde capaciteiten beschikt. U zult dan allereerst duidelijk bij de verkoper moeten aangeven wat uw plannen zijn met het paard of de pony. Daarnaast is het verstandig het dier op de geschiktheid voor dit gebruik te laten keuren door een dierenarts. Doet u dit niet, dan kan u worden verweten dat u niet aan uw onderzoeksplicht heeft voldaan.
De koper dient ook te stellen en zo nodig te bewijzen dat het gekochte dier al niet aan de verwachtingen voldeed op het moment dat het dier bij hem werd afgeleverd. Een gebrek dat ontstaat na het moment van afleveren, zal namelijk in beginsel voor rekening van de koper komen.
Het is niet altijd gemakkelijk om aan te tonen dat het paard of de pony op het moment van afleveren al niet aan de gerechtvaardigde verwachtingen voldeed. In het geval van consumentenkoop wordt de koper hierbij dan ook geholpen. Als het gebrek zich binnen zes maanden na aflevering openbaart, dan wordt vermoed dat dit gebrek al aanwezig was bij aflevering. De verkoper kan dan proberen dit vermoeden te ontzenuwen door aannemelijk te maken dat het paard of de pony ten tijde van de aflevering wel degelijk voldeed aan hetgeen de koper mocht verwachten. Van consumentenkoop is kort gezegd sprake wanneer de koper een consument (particulier) is en de verkoper een professional (bijvoorbeeld een handelaar).
Op het moment dat blijkt dat het gekochte paard of de gekochte pony niet voldeed aan de gerechtvaardigde verwachtingen van de koper, zal de koper hierover moeten klagen bij de verkoper. Dit moet zo snel mogelijk. Wanneer de koper niet binnen een bekwame tijd klaagt, zal hij zich namelijk niet langer met succes op het feit dat het paard of de pony niet aan de overeenkomst voldoet, kunnen beroepen.
Indien hij binnen een bekwame tijd klaagt en er aan de hierboven genoemde voorwaarden is voldaan, kan de koper in beginsel vorderen dat de koopovereenkomst wordt ontbonden. Dit houdt in dat de koopovereenkomst wordt teruggedraaid. De verkoper zal het afgeleverde dier moeten terugnemen en de koper zijn geld terug moeten geven. Het is daarbij overigens wel vereist dat het gebrek dusdanig ernstig is dat het beroep op ontbinding hierdoor wordt gerechtvaardigd.
In plaats van de hiervoor bedoelde algehele ontbinding behoort ook gedeeltelijke ontbinding tot de mogelijkheden. Een beroep hierop brengt vaak mee dat de verkoper een deel van het aankoopbedrag terug dient te betalen. Dit komt dan neer op koopprijsvermindering.
Tot slot kan er in sommige gevallen een vergoeding worden gevorderd voor de kosten die er zijn gemaakt. Hierbij valt onder meer te denken aan onderzoekskosten en kosten in verband met medicatie.
Krijgt u na het lezen van deze blog het vermoeden dat u zich wellicht met succes kunt beroepen op ontbinding en een schadevergoeding kunt vorderen of moet u zich als verkoper tegen een dergelijke vordering verweren? Neem dan gerust contact met mij op. Ik help u graag verder.
Roely Postma
038 428 00 77
info@benthemgratama.nl