Alhoewel de Auteurswet een van de oudste wetten uit ons wetboek is – de wet dateert uit 1912! – is deze wet in het huidige digitale tijdperk misschien wel belangrijker dan ooit tevoren. Vooral de schending van het auteursrecht van foto’s en video’s komt veelvuldig voor. Maar welke regels gelden nu eigenlijk voor het (online) gebruik van andermans foto’s en video’s ?
In artikel 1 van de Auteurswet is de essentie van het auteursrecht opgenomen, namelijk:
‘Het auteursrecht is het uitsluitend recht van de maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens rechtverkrijgenden, om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij de wet gesteld.’
Met andere woorden: foto’s en video’s op het internet worden automatisch auteursrechtelijk beschermd, tenzij anders is aangegeven. U mag online video’s en foto’s dus niet zomaar overnemen van anderen.
Dit is een veelvoorkomende situatie. Het gebruik van het internet maakt het gemakkelijker dan voorheen om video’s en foto’s zonder toestemming te gebruiken. In een enkel geval is uw video of foto zelfs al viral gegaan. Wat kunt u daartegen doen?
Allereerst is het van belang zo spoedig mogelijk te achterhalen wie er kan worden aangesproken op de inbreuk van uw auteursrecht, zoals bijvoorbeeld de eigenaar van de website die de foto’s of video’s heeft geplaatst. Als u deze informatie hebt achterhaald, kunt u de betreffende persoon of organisatie sommeren tot het staken van het gebruik van uw foto’s of video’s. Daarnaast kunt u aanspraak maken op vergoeding van de door u geleden schade. Hoe deze schade wordt berekend wordt hieronder verder uitgelegd.
Wordt er niet aan de sommatie voldaan of wordt uw schade niet vergoed? Dan kunt u een gerechtelijke procedure starten. Oordeelt de rechter dat er sprake is van een inbreuk van uw auteursrecht, dan draait de inbreukmaker in het merendeel van de gevallen volledig op voor de werkelijk door u gemaakte proceskosten.
De spiegelbeeldige situatie is dat u, zonder daarbij stil te staan, een foto of video van een andere auteursrechthebbende op uw website, platform dan wel social media (account) hebt geplaatst. Het kan dan voorkomen dat u zonder aankondiging een brief ontvangt van de auteursrechthebbende, waarin wordt gevorderd dat u stopt met het maken van de inbreuk en er van u een schadevergoeding wordt gevorderd. Wat moet u dan doen?
Nu een inbreuk op het auteursrecht in de rechtspraak regelmatig wordt aangenomen, is het zaak dat u – voordat u professionele hulp inschakelt – zo snel mogelijk na de sommatie de video of foto verwijdert.
De schade die wordt veroorzaakt door een auteursrechtinbreuk wordt, indien mogelijk, begroot op basis van een licentieovereenkomst. Een licentieovereenkomst is een overeenkomst tussen de maker van een video of een foto en degene die deze video of foto wil gebruiken. Vaak wordt er in zo’n overeenkomst bepaald dat de maker voor het gebruik van zijn video of foto een bepaald geldbedrag ontvangt van de gebruiker.
In de praktijk is het echter vaak zo dat u niet over een dergelijke (licentie)overeenkomst beschikt. Uitgangspunt in dergelijke situaties is dat de berekening van een schadevergoeding zoveel mogelijk wordt gebaseerd op de concrete individuele omstandigheden van het geval. U kan daarbij bijvoorbeeld denken aan:
Het bepalen van de schade kan een lastige opgave zijn. Het is dan ook verstandig om daarvoor hulp in te schakelen.
Heeft u vragen over het (online) auteursrecht? Is er inbreuk gemaakt op uw (online) auteursrecht of heeft u zelf inbreuk gemaakt op een (online) auteursrecht en bent u benieuwd naar uw juridische positie? Neem dan contact op. Wij helpen u graag verder.
Auteur: Adriaan van Rinsum