Als u te lang wacht met het innen van een openstaande vordering, dan loopt u het risico dat uw vordering is verjaard. In de wet zijn verschillende verjaringstermijnen opgenomen. Deze newsfeed gaat over de verjaringstermijn voor tussen partijen gemaakte afspraken die zijn vastgelegd in een door de rechter afgegeven proces-verbaal.
Voor een groot deel van de vorderingen geldt een verjaringstermijn van 5 jaar. Dit is onder andere het geval voor de betaling van:
Alle vorderingen die per jaar of binnen een kortere termijn moeten worden betaald
Een rechtsvordering tot nakoming van een verbintenis uit overeenkomst (zoals een lening).
Wanneer een verjaringstermijn begint te lopen is afhankelijk van de aard van de vordering. Als u een vonnis heeft ontvangen waarin de wederpartij is veroordeeld, dan heeft u in beginsel gedurende 20 jaar de mogelijkheid om het vonnis ten uitvoer te leggen ( te ‘executeren’).
LET OP: Dit geldt niet als de uitspraak strekt tot betalingen per jaar of een kortere termijn. In dat geval is er sprake van een verjaringstermijn van 5 jaar in plaats van 20 jaar.
Een verjaringstermijn kan worden onderbroken door deze te stuiten. Door middel van stuiting begint een nieuwe termijn te lopen.
Lees hier meer over het tegengaan van verjaring
Het komt vaak voor dat de rechter tijdens een comparitie van partijen (een zitting bij de rechtbank) onderzoekt of het partijen nog lukt om een schikking te treffen. Als er een schikking tot stand komt, dan maakt de rechter in overleg met partijen een zogenaamd ‘proces-verbaal’ op. Hierin staan de afspraken die partijen zijn overeengekomen als gevolg van de schikking. De uitgifte van zo’n proces-verbaal vindt plaats in ‘executoriale vorm’. Dat heeft tot gevolg dat -net als bij een vonnis- een deurwaarder kan worden ingeschakeld om het proces-verbaal ten uitvoer te leggen als de afspraken in het proces-verbaal niet worden nagekomen.
Onlangs is aan de Hoge Raad de vraag voorgelegd welke verjaringstermijn geldt voor gemaakte afspraken die zijn opgenomen in een proces-verbaal.
Het ging hier om een kwestie waarbij de vrouw diverse geldbedragen aan de man had geleend tijdens hun (inmiddels verbroken) relatie. Ondanks diverse toezeggingen van de man om het geleende bedrag aan de vrouw te zullen terugbetalen, ontving de vrouw geen betaling van de man. De vrouw legde daarom conservatoir derdenbeslag om zekerheid te stellen voor het verhaal van haar vordering op de man en startte een procedure op bij de rechtbank met als doel om haar geld terug te krijgen.
Tijdens de comparitie bereikten partijen een schikking. De gemaakte afspraken tussen partijen zijn vastgelegd in een proces-verbaal van 20 maart 2008. In dit proces-verbaal staat dat de man en de vrouw zijn overeengekomen dat de man aan de vrouw uiterlijk op 20 juli 2008 een bedrag van € 95.000,- betaalt, waarna de vrouw het door haar gelegde beslag opheft. De man betaalde het door hem geleende bedrag echter niet terug aan de vrouw, zodat het door de vrouw gelegde beslag bleef bestaan.
“Is de vordering van de vrouw verjaard?”
In 2014 startte de man een kort geding met als doel om het door de vrouw gelegde beslag op te laten heffen. In dit kort geding stelde de man zich op het standpunt dat zijn verplichting tot terugbetaling van het bedrag van € 95.000,- aan de vrouw is verjaard, zodat de grondslag van het door de vrouw gelegde beslag is komen te vervallen. De vrouw voerde verweer en gaf aan dat de verplichting tot betaling is opgenomen in een proces-verbaal van de rechtbank, zodat een verjaringstermijn van 20 jaar geldt.
De Voorzieningenrechter (een rechter in onder meer kort geding procedures) is het met de man eens dat de vordering van de vrouw is verjaard. De vordering van de vrouw op de man betreft een vordering tot nakoming van een verbintenis uit overeenkomst, zodat een verjaringstermijn van 5 jaar geldt. Dit betekende dat de verplichting tot betaling van dit bedrag (opeisbaar op 21 juli 2008) op 21 juli 2013 was verjaard. De Voorzieningenrechter wees de vordering van de man toe en heft het door de vrouw gelegde beslag op.
De vrouw was het niet eens met het oordeel van de Voorzieningenrechter en ging in hoger beroep. Het gerechtshof sloot zich echter aan bij het oordeel van de Voorzieningenrechter dat de vordering van de vrouw was verjaard. Het is niet zo dat voor een proces-verbaal van de rechtbank, net als voor een vonnis van de rechtbank, een verjaringstermijn geldt van in beginsel 20 jaar. De vastlegging van een schikking in een proces-verbaal is iets anders dan een toewijzing in een rechterlijke uitspraak zelfs als, zoals hier het geval is, één van de partijen (de man) een bedrag moet betalen. In het proces-verbaal zijn afspraken vastgelegd die partijen als gevolg van de schikking op zich nemen. Dit is iets anders dan een rechterlijke uitspraak. Om te bepalen welke verjaringstermijn geldt, dient te worden gekeken naar de aard van de vordering. Het gerechtshof geeft aan dat hier sprake is van een vordering tot nakoming van een verbintenis uit overeenkomst, zodat een verjaringstermijn van 5 jaar geldt. De verplichting van de man tot terugbetaling aan de vrouw is op 21 juli 2013 verjaard.
Het feit dat afgifte van een proces-verbaal -net als een vonnis- plaatsvindt in executoriale vorm maakt het proces-verbaal niet een rechterlijke uitspraak. Het proces-verbaal betreft namelijk een vastlegging van tussen en door partijen gemaakte afspraken. Het betreft niet -zoals bij een vonnis- een gemotiveerde afdoening of toewijzing door een rechter.
Aangezien de vrouw het niet was met het gerechtshof wendde zij zich tot de Hoge Raad. Dit is het hoogste rechtscollege in Nederland op het gebied van civiele-, straf- en belastingrecht zaken.
De Hoge Raad gaf de vrouw ook nul op rekest (*). Als tijdens een comparitie van partijen een schikking tot stand komt, dan is het mogelijk dat een proces-verbaal door de rechter wordt opgemaakt waarin de afspraken van partijen zijn vastgelegd. Hoewel de uitgifte van zo’n proces-verbaal -net als bij een vonnis- plaatsvindt in executoriale vorm, betekent dit niet dat er een verjaringstermijn geldt van in beginsel 20 jaar. Het is afhankelijk van de aard van de vordering welke verjaringstermijn geldt. Dit is voor een vordering uit overeenkomst -zoals hier het geval is- een verjaringstermijn van 5 jaar. Dit wordt niet anders door de omstandigheid dat de afgifte van het proces-verbaal plaatsvond door een rechter.
Maak niet de vergissing dat er voor een door de rechter afgegeven proces-verbaal dezelfde verjaringstermijn geldt als voor een rechterlijke uitspraak!
“In een proces-verbaal worden de afspraken vastgelegd die partijen als gevolg van de schikking hebben gemaakt. Voor het bepalen van de verjaringstermijn dient gekeken te worden naar de aard van de vordering. Als dit een vordering is tot nakoming van een verbintenis uit overeenkomst, dan geldt er een verjaringstermijn van 5 jaar. Het feit dat het proces-verbaal wordt afgegeven in executoriale vorm, maakt dit niet anders.”
– mr. H.K. (Marieke) Beek, Benthem Gratama advocaten-
De vrouw uit bovengenoemde kwestie komt er bekaaid vanaf. Het door haar gelegde beslag is opgeheven en vast staat dat haar vordering op de man is verjaard. Ze ontvangt het aan de man geleende geldbedrag dus niet terug. Het enige dat overblijft is een niet-afdwingbare verplichting, een natuurlijke verbintenis genoemd. Mocht de man in de toekomst stellen dat hij nog gelden van de vrouw te vorderen heeft, dan behoudt de vrouw de bevoegdheid om haar verjaarde vordering op de man te verrekenen met de vordering van de man.
Andersom geldt dat als een verjaarde vordering toch wordt voldaan, er niet achteraf nog terugbetaling door de schuldenaar kan worden gevorderd. Het bedrag is in dat geval niet ‘onverschuldigd’ betaald. In de aan de Hoge Raad voorgelegde zaak is het echter niet de verwachting dat de man ooit nog tot betaling aan de vrouw zal overgaan.
Wees dus bedacht op verjaringstermijnen!
Heeft u vragen over deze en andere onderwerpen, neem dan gerust contact met ons op.
Wij helpen u graag verder.
Auteur: mr. drs. H.K. (Marieke) Beek
E: hkbeek@benthemgratama.nl
T: 0384280077
(*) HR 27 november 2015, ECLI:NL:HR:2015:3423
Hoe kan ik verjaring tegengaan? | Een executoriale titel, wat houdt dit in? | Hoe leg je beslag? | Help, een dagvaarding en de termijn is verstreken