Welke handelsnaam kunt u het beste kiezen wanneer u een onderneming begint: een eenvoudige die uw product omschrijft of juist een fantasierijke en onderscheidende naam?
Een handelsnaam is de naam waaronder een onderneming in het handelsverkeer wordt gedreven. Het recht op de handelsnaam ontstaat doordat de handelsnaam daadwerkelijk in de praktijk wordt gevoerd.
Een handelsnaam is niet hetzelfde als een merk. Handelsnamen werden van oudsher gebruikt ter beschrijving van een onderneming (“Slagerij Jansen”) en in mindere mate ter onderscheiding van andere ondernemingen. Merken daarentegen dienden ter onderscheiding van waren of diensten van een bepaalde onderneming. In de loop der tijd zijn merk en handelsnaam echter wel naar elkaar toe gegroeid. Het zijn allebei onderscheidingstekens geworden. Met de handelsnaam kunnen ondernemingen van elkaar worden gescheiden en met merken kunnen producten of diensten van elkaar worden onderscheiden.
Een merk moet geschikt moet zijn om een product of een dienst van andere producten of diensten te onderscheiden en om te laten zien dat het product of de dienst afkomstig is van een bepaalde onderneming. Merken mogen het product of de dienst niet beschrijven. Dan is er een gebrek aan onderscheidend vermogen. Denk hierbij aan het merk ‘banaan’ voor bananen. Dat is beschrijvend en kan niet als merk fungeren. ‘Chiquita’ daarentegen is niet beschrijvend en kan dus als merk dienen.
Anders dan een merk hoeft een handelsnaam – om als handelsnaam erkend te worden – niet per se onderscheidend vermogen te hebben. Ook beschrijvende namen kunnen als handelsnaam dienen.
Het voordeel van een beschrijvende handelsnaam is dat de consument direct kan zien wat de onderneming aanbiedt: de Keukenconcurrent verkoopt keukens en TennisDirect verkoopt tennisartikelen. Vaak komt een beschrijvende handelsnaam ook hoog in de zoekresultaten op internet. Dat komt de verkoop ten goede.
Een nadeel van een beschrijvende handelsnaam is dat deze een geringere beschermingsomvang kent. Hoe zit dat?
Het recht op de handelsnaam geeft de onderneming bescherming in het geografische gebied waar hij actief is tegen verwarring die kan ontstaan als zijn handelsnaam of een daarop lijkende naam ook door een andere onderneming in dat zelfde gebied wordt gebruikt. Als die verwarring te duchten is, kan degene die de handelsnaam aantoonbaar het langst voert een verbod vragen voor de andere gebruiker. Verwarringsgevaar moet namelijk worden voorkomen.
Hierbij geldt weliswaar het uitgangspunt dat ook aan een (zelfs volledig) beschrijvende handelsnaam – net zo goed als aan een onderscheidende handelsnaam – bescherming toekomt, maar de omvang van de bescherming is veel minder.
Een handelsnaam mag de taal namelijk niet monopoliseren, zodat de in een handelsnaam voorkomende gangbare woorden en beschrijvende aanduidingen in beginsel ook door andere ondernemingen mogen worden gevoerd, mits daardoor geen verwarring bij het publiek is te duchten. Dit laatste is uiteindelijk de geldende maatstaf: de vraag naar verwarringsgevaar.
En juist bij een beschrijvende handelsnaam is dat gevaar voor verwarring minder snel te duchten. Het kleinste verschil in handelsnaam is gauw voldoende om het verwarringsgevaar te voorkomen. Het publiek zal dan namelijk vooral die verschillen opvallen.
Nateco Tegeladvies exploiteert sinds 2004 een groothandel in tegels vanuit Zaltbommel en levert aan professionele partijen. Vanaf 2014 voert Tegeladvies.nl vanuit Hapert een onderneming in tegels die worden verkocht aan particulieren. Nateco Tegeladvies stelt dat het jongere Tegeladvies.nl inbreuk maakt op zijn oudere handelsnaam en vraagt een verbod.
De rechter oordeelt als volgt:
“Nateco Tegeladvies kan het gebruik van het woord “tegeladvies” niet monopoliseren, zodat het Tegeladvies.nl in beginsel vrij staat om dat woord ook in zijn handelsnaam te voeren, mits daardoor geen gevaar voor verwarring te duchten is bij het publiek. Naar het oordeel van de voorzieningenrechter zal van gevaar voor verwarring nauwelijks sprake zijn. Nateco Tegeladvies richt zich nagenoeg uitsluitend op de professionele markt in heel Nederland en haar “core-business” is in eerste instantie niet gericht op het leveren van tegels aan particulieren, terwijl Tegeladvies.nl zich juist voornamelijk wil gaan richten op deze laatste doelgroep en dan met name in de omgeving van Hapert. Voorzover het publiek van Tegeladvies.nl ook uit professionele partijen zal gaan bestaan worden verondersteld dat zij minder snel in verwarring zullen raken en beter in staat zijn de ondernemingen te onderscheiden dan een niet-professioneel particulier publiek. Bij dit alles komt dat de onderneming van Nateco Tegeladvies in Zaltbommel is gevestigd en een kleine 75 km is verwijderd van de showroom van Tegeladvies.nl. Simpel gezegd: partijen heten verschillend, ze zitten ver uit elkaar en ze doen deels andere dingen.”
De toevoeging van het onderscheidende element “Nateco” aan de beschrijvende aanduiding “Tegeladvies” voorkomt (naast in deze zaak een tweetal andere factoren) dat sprake is van verwarringsgevaar.
Hoewel een (deels) beschrijvende handelsnaam toegestaan is en in aanmerking komt voor bescherming, is de omvang van de bescherming van een (deels) beschrijvende handelsnaam beperkt. Beter wordt gekozen voor een onderscheidende handelsnaam. U kunt daarmee beter optreden tegen andere ondernemers die een (bijna) gelijkende handelsnaam voeren.
Heeft u vragen over het handelsnaamrecht of andere intellectuele eigendomsrechten? Neem dan contact op met ons.
Auteur: mr. R.J. (Remco) Joustra
Email: info@benthemgratama.nl
Tel: 038-4280077