Uw geld zien op te halen in het buitenland is lastig in de praktijk. Vaak is dat de reden waarom ondernemers afzien van het starten van een procedure en hun schade voor lief nemen. Dat staat haaks op de alsmaar verdere globalisering van het handelsverkeer en zou in die zin ook remmend kunnen werken. Bovendien werkt het in de hand dat kwaadwillende partijen hun vermogen in het buitenland onderbrengen. Al met al voldoende redenen om in Europees verband incassomaatregelen te vergemakkelijken.
Er bestaan al verordeningen die het nemen van incassomaatregelen zouden moeten vergemakkelijken. Vanaf januari 2017 komt daar weer een verordening bij om het leggen van conservatoir (bewarend) beslag op buitenlandse bankrekeningen makkelijker te maken.
Dat is een beslag dat wordt gelegd op vermogensbestanddelen nog voordat de rechter vonnis heeft gewezen in de procedure over het geschil zelf. Dus er is nog geen uitspraak, maar een schuldeiser kan in afwachting van de uitkomst wel alvast zorgen dat een deel van het vermogen van de schuldenaar wordt ‘gereserveerd’ zodat het niet verduisterd kan worden. Het leggen van en dergelijk beslag klinkt aanlokkelijk, maar is niet zonder risico: als blijkt dat de rechter de vordering afwijst, staat in principe vast dat het beslag onrechtmatig is gelegd, met alle gevolgen van dien.
Een verzoek tot het leggen van conservatoir beslag op bankrekeningen in een andere EU lidstaat zal vanaf januari 2017 kunnen via de rechtbank die ook bevoegd is om te beslissen over het geschil zelf. Dat kan dus de Nederlandse rechter zijn. De procedure is vergelijkbaar met het beslagverzoek in Nederland, maar wijkt wel af op belangrijke punten:
Iedere lidstaat moet zorgen voor een procedure waarmee het mogelijk wordt te achterhalen bij welke bank de schuldenaar een bankrekening heeft. Het is dus niet noodzakelijk dat u al weet welke bankrekeningnummers uw wederpartij aanhoudt in de andere lidstaat.
Er zitten zeker positieve kanten aan deze ontwikkeling. In hoeverre het Europese bankbeslag inderdaad gaat werken, weten we pas later. Een aantal eisen die wordt gesteld zou ook wel eens te belemmerend kunnen zijn in de praktijk. Het is niet eenvoudig om een juist evenwicht te creëren tussen het belang van de schuldeiser om zijn vordering te kunnen verhalen en het belang van een schuldenaar om niet te worden geconfronteerd met een onterechte beslaglegging.
Er zal een standaard formulier worden ontwikkeld, waarmee het voor schuldeisers zonder advocaat ook mogelijk is een Europees bankbeslag aan te vragen. Het is natuurlijk wel zo (maar nu preek ik voor eigen parochie) dat het inschatten van de slagingskans van de gerechtelijke procedure van wezenlijk belang is voor de slagingskans van het beslagverzoek. Ook om te voorkomen dat u straks aansprakelijk wordt gesteld voor de schade van uw wederpartij als toch blijkt dat uw vordering wordt afgewezen. Kom goed beslagen ten ijs!
Heeft u vragen of wilt u advies over deze en/of andere onderwerpen? Neem dan gerust contact met op met een van onze specialisten van Sector Onderneming & Organisatie.
Auteur: mr. Christine Huisman-de Jong