Sociaal aanbesteden | Social Return of Investment (SROI)
De Commissie van Aanbestedingsexperts (*) publiceerde op 19 januari jl. een interessant advies over Social Return of Investment (SROI) (**). Uit dit advies blijkt dat het zinvol kan zijn voor inschrijvers om een klacht in te dienen bij de Commissie als een aanbestedende dienst disproportionele eisen stelt.
De case: Social return of investment
Een aanbestedende dienst organiseerde een openbare Europese aanbesteding voor de levering van print- en kopieerpapier. De inschrijvers moesten tenminste 5% van de geraamde waarde van de opdracht inzetten om werkzoekenden, jongeren en arbeidsgehandicapten met onvoldoende kwalificaties aan het werk te helpen. Dit wordt aangeduid als Social Return of Investment (SROI).
Een aanbestedende dienst kan een dergelijke voorwaarde stellen op grond van artikel 2.80 Aanbestedingswet. Dit artikel vermeldt dat een aanbestedende dienst bijzondere voorwaarden kan verbinden aan de uitvoering van een opdracht. Dit kunnen sociale voorwaarden zijn, zoals het aan het werk helpen van werklozen. De te stellen voorwaarden moeten proportioneel zijn en in een redelijke verhouding staan tot de opdracht.
Gestelde sociale voorwaarde toch disproportioneel
De Commissie van Aanbestedingsexperts oordeelt in dit geval dat de gestelde voorwaarde disproportioneel is in relatie tot de opdracht. De redenen hiervan zijn als volgt:
De opdracht betrof een levering met een lage loonsom. Er was dus weinig arbeid nodig om de opdracht uit te voeren. Het is in dat geval disproportioneel om te eisen dat 5% van de opdrachtwaarde moet worden ingezet voor social return of investment.
Het betreft een opdracht met een initiële looptijd van twee jaar. De waarde van de opdracht was € 150.000,- gemiddeld per jaar (exclusief btw). Gezien de relatief korte looptijd en de waarde van de opdracht is de voorwaarde disproportioneel. De Commissie verwijst hierbij naar paragraaf 3.5.6 van de Gids Proportionaliteit.
De aanbestedende dienst betoogde nog dat inschrijvers een keuze hadden op welke wijze zij aan de voorwaarde wilden De inschrijvers mochten de voorwaarde ook invullen bij de uitvoering van andere opdrachten van de inschrijvers of door het bedrag van de verplichting te storten in een reactiveringsfonds. De Commissie stelt dat de voorwaarde in verband met de opdracht moet staan. Een andere invulling van de eis staat niet in verband met de opdracht en is niet toegestaan.
De eis van het inzetten van werklozen uit de regio van de aanbestedende dienst is discriminerend. Deze eis is immers lastig in te vullen voor leveranciers van buiten de regio.
Conclusie
De rechtspraak over Social Return of Investment is nog volop in ontwikkeling. Er zal per geval beoordeeld moeten worden of een gestelde voorwaarde proportioneel is. Bij leveringen zal een dergelijke voorwaarde al snel disproportioneel zijn vanwege de kleine arbeidscomponent (loonsom). Een aanbestedende dienst zal dus goed moeten motiveren wanneer zij een dergelijke eis stelt bij leveringen.
Wilt u op de hoogte blijven?
Middels een speciale nieuwsbrief houden wij u op de hoogte van zowel nieuws over sociaal aanbesteden als ook ander nieuws op het gebied van aanbestedingsrecht. Meld u hier aan!
Fotografie: Theo Smits
Heeft u tussendoor vragen of wilt u advies, dan staan wij uiteraard voor u klaar. Neem gerust contact op met één van onze specialisten aanbestedingsrecht.
(*) Een ondernemer die deelneemt aan een aanbestedingsprocedure en vindt dat de aanbestedingsregels niet goed zijn toegepast of dat hij onheus is behandeld, kan daarover een klacht indienen bij de Commissie van Aanbestedingsexperts. Omgekeerd kunnen aanbestedende diensten klagen over het gedrag van deelnemende ondernemingen. De Commissie van Aanbestedingsexperts onderzoekt of zij een bemiddelende rol kan spelen of brengt een niet-bindend advies uit aan betrokken partijen hoe de klacht opgelost zou kunnen worden.
(**) Advies 166, 28 november 2014, gepubliceerd op 19 januari 2015.
Deel dit artikel
U gebruikt een verouderde browser van Internet Explorer die niet meer wordt
ondersteund. Voor optimale prestaties raden wij u aan om een nieuwere browser te
downloaden. Hiervoor verwijzen wij u door naar: